|
Welkom
in Ommerschans
Gemeente
Ommen
De Ommerschans
is een buurtschap en een (voormalig) vestingwerk in het
noorden van de gemeente Ommen in de Nederlandse provincie
Overijssel. De restanten van de vesting liggen ongeveer
2 kilometer ten zuiden van Balkbrug. De buurtschap telt
ongeveer 300 inwoners.
Vesting
De schans maakte deel uit van een hele linie van verdedigingswerken,
zoals De Lichtmis, Coevorden, Bourtange en Bellingwolde.
Deze laatste drie werden gebouwd door Groningen, als verdedigingswerken
in het oosten van het land. De Ommerschans werd omstreeks
1625 gebouwd op kosten van Groningen en Friesland om de
weg, die door het ontoegankelijke veen van Ommen naar Zuidwolde
liep, te verdedigen tegen de Spaanse troepen. De angst bestond
dat zij vanuit het zuiden naar het noorden zouden oprukken.
Rond 1670 werd zij verder versterkt. Na de val van Deventer
in juni 1672 trekt een groot gedeelte van de troepen van
Bernhard van Galen, de bisschop van Münster, naar Ommen
en bezet van daaruit de schans. Dat gebeurt zonder slag
of stoot, de verdediging vlucht bij het zien van de vijand
naar het noorden.
Vanaf dat moment neemt de militaire betekenis van de schans
af. Er blijft een bezettingsmacht aanwezig, maar die heeft
meer te stellen met de plaatselijke bevolking dan met vijandige
militairen. Aan de inwoners van het stadje Ommen zijn namelijk
diverse beperkingen opgelegd aangaande het gebruik van grond
in de nabijheid van de Ommerschans. In 1715 besluit de Raad
van State de Ommerschans te ontruimen. De commandant bleef
er wonen en behield het vruchtgebruik van de tuinen en weiden
bij de schans. De burgerij van Ommen accepteerde dit niet
en verjoeg de commandant.
In 1740 komt de schans weer in militaire handen. Zij wordt
vergroot en krijgt dan o.a. vier bastions, vier ravelijnen
en een dubbele gracht. Het terrein wordt ingericht tot een
van de grote munitieopslagplaatsen van Nederland: 's Lands
Magazijnen. Haar militaire betekenis neemt rond 1800 steeds
meer af.
In 1819 wordt het terrein in bruikleen gegeven aan de Maatschappij
van Weldadigheid, die er een bedelaarskolonie stichtte.
Deze kolonie en de wantoestanden die daar heersten worden
uitgebreid beschreven in het dagboek van Jacob van Lennep,
die er in 1823 tijdens zijn voettocht door Nederland samen
met studievriend Dirk van Hogendorp op bezoek ging. In 1890
werd de bedelaarskolonie opgeheven. Vanaf 1894 werden de
landerijen gebruikt door het iets noordelijker gelegen opvoedingsgesticht
voor jongeren, Veldzicht, te Balkbrug. Tegenwoordig staat
er in Balkbrug op de plaats van het opvoedingsgesticht de
tbs-kliniek Veldzicht.
Van de oorspronkelijke Ommerschans is weinig meer overgebleven
dan een deel van de omgrachting.
|
|
|
|
|